Το Σαββατοκύριακο

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ | Το Βήμα, ένθετο “Βιβλία”, Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2002

«Το Σαββατοκύριακο δεν έρχεται να πληρώση κανένα κενόν, όπως στερεοτύπως συνηθίζεται να λέγεται εις κάθε νέαν έκδοσιν περιοδικού ή επιθεωρήσεως. Απλούστατα διότι κανένα κενόν δεν υπάρχει εις τον εβδομαδιαίον Τύπον. Αντιθέτως εκείνο που τελευταίως παρατηρείται είνε ένας υπερπληθωρισμός εντύπου χάρτου. […] Να μπορή να διαβάζεται. Με αυτήν και μόνην την φιλοδοξίαν εκδίδεται σήμερα Το Σαββατοκύριακο». Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το πρωτότυπο και ειλικρινές editorial της εξασέλιδης εβδομαδιαίας εφημερίδας των Αθηνών (το ΕΛΙΑ διαθέτει το φύλλο αρ. 1 του Ετους 1, με ημερομηνία 20.3.1937) που έβγαινε ως το 1941.

Ο μετριοπαθής στόχος του Σαββατοκύριακου εκπληρώνεται και με το παραπάνω. Αυτό είναι φανερό και μόνο από την απαρίθμηση των συντακτών της εφημερίδας: Ο Χρ. Γιαννακόπουλος (εκδότης του Σαββατοκύριακου και συγγραφέας, μεταξύ άλλων, των έργων Οι Γερμανοί ξανάρχονται, Δεσποινίς ετών 39, Θανασάκης ο πολιτευόμενος), ο Δ. Γιαννουκάκης (Εμπρός, Αθηναϊκά Νέα, Ημερήσιος Κήρυξ, Βραδυνή, Εθνικός Κήρυξ), ο Πωλ Νορ (Νίκος Νικολαΐδης, ευθυμογράφος, συνεργάτης πλήθους εφημερίδων και εκδότης της σατιρικής Παπαρούνας), ο Αχιλλέας Μαμάκης (αρχισυντάκτης των Αθηναϊκών Νέων και της Ακροπόλεως, παραγωγός από το 1951 της πρώτης ραδιοφωνικής εκπομπής με αντικείμενο το θέατρο), ο Δ. Μπόγρης (θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος), ο Παύλος Παλαιολόγος (συντάκτης της Ακροπόλεως, διευθυντής της κωνσταντινουπολίτικης εφημερίδας Πατρίς, συνεργάτης αργότερα της Βραδυνής, του Ελληνικού Βήματος και ανταποκριτής της νεοϋορκέζικης Ατλαντίδος), ο Π. Παπαδούκας, ο Κώστας Χαιρόπουλος (γιος του Χρήστου και εγγονός του Κωστή Χαιρόπουλου), ο Δ. Χρονόπουλος και ο Δημήτρης Ψαθάς αποτελούν τη βασική συντακτική ομάδα, ο Ν. Τσελεμεντές κρατά τη στήλη της μαγειρικής, ενώ μεταξύ άλλων συνεργάζονται οι Ορέστης Λάσκος, Αλέκος Σακελλάριος, Μίμης Ρηγόπουλος καθώς και η Μαρίκα Κοτοπούλη, με ένα αυτοβιογραφικό κείμενο συνοδευόμενο από ανέκδοτο πορτρέτο της ηθοποιού με την υπογραφή της Nelly’s.Για το «προσεχές φύλλον» προαναγγέλλονται οι συνεργασίες των Γ. Βλάχου και Γ. Πωπ.

Όσον αφορά την ύλη, η εσωτερική ειδησεογραφία έχει να κάνει με θέματα ανώδυνα (βρισκόμαστε στον πρώτο χρόνο της μεταξικής δικτατορίας), με διεθνή γεγονότα (που καλύπτονται με εκτενή και ενδιαφέροντα άρθρα: «Φοβεροί εξοπλισμοί», «Το ταξίδι του Μουσσολίνι», «Αι τελευταίαι μάχαι εις Γουαδαλαχάρα») και κυρίως με καλλιτεχνικά νέα (τα Καλουτάκια σε προκλητική φωτογραφία με αφορμή το «νέον ελληνικόν φιλμ», η δεύτερη σελίδα αφιερωμένη ολόκληρη στην «Καλλιτεχνική ζωή»), στήλες γυναικείου ενδιαφέροντος («Μικραί συμβουλαί διά την νοικοκυρά – συνταγαί Τσελεμεντέ», «Μυστικά ωραιότητος όπου κάμνουν τας Γαλλίδας παγκοσμίως περιφήμους») και ποικίλη ύλη. Στην τέταρτη σελίδα δημοσιεύεται σε συνέχειες το αστυνομικό μυθιστόρημα του Φρανκ Σόου Ταξιδεύοντας με τον θάνατο ενώ η σελίδα αυτή ολοκληρώνεται με το θέμα που κατ’ εξοχήν εγγυάται στον αναγνώστη ένα ευχάριστο Σαββατοκύριακο: «Τριακόσιοι ναυαγοί θύματα καννιβάλων, αυθεντική ιστορία φρίκης και αίματος».

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=47&artid=146366&dt=20/10/2002#ixzz1ExwBCf00

* Σημείωση: το ΕΛΙΑ διαθέτει πλήρη σειρά της εφημερίδας, όχι μόνο το πρώτο φύλλο.

Διαολαποθήκη

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ | Το Βήμα, ένθετο “Βιβλία”, Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2002

«La donna e mobile / σαν τ’ ανεμούρι / τρίβει τη μούρη / κάθε λωλού». Η ανωτέρω διασκευή της γνωστής άριας αποτελεί τυπικό δείγμα γραφής του συντάκτη της σατιρικής «Διαολαποθήκης» (Κεφαλλονιά, 1859-1864), Φερδινάνδου Όδδη.

Η βιογραφία του ιδιόρρυθμου αυτού λογίου είναι από μόνη της μυθιστορηματική. Ο πατέρας του ήταν υποβολέας ιταλικού θιάσου που επισκέφθηκε την Κεφαλλονιά όταν ο Όδδης ήταν τριών ετών. Η μητέρα του και πρωταγωνίστρια του θιάσου, η όμορφη Καρλότα, ερωτεύθηκε τον γιατρό Χοϊδά και εγκατέλειψε τον σύζυγό της, ο οποίος επέστρεψε στην Ιταλία. Ο Χοϊδάς χρυσοπλήρωσε το διαζύγιο της μοιραίας ηθοποιού, τη νυμφεύθηκε και ανέθρεψε τον Φερδινάνδο.

Ο νεαρός φοίτησε στο αγγλικό λύκειο και συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία. Από τις σελίδες της «Διαολαποθήκης» είναι φανερά το λεπτό χιούμορ του Όδδη, η παρρησία του, που άγγιζε τα όρια του θράσους, η ευρύτατη μόρφωσή του και η εξοικείωσή του με την κλασική γραμματεία, καθώς επίσης και το γεγονός ότι χειριζόταν με άνεση τα ελληνικά, τα ιταλικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά. Το 1869 ο Όδδης μετανάστευσε στην Αίγυπτο, όπου διορίστηκε καθηγητής ξένων γλωσσών στο ιταλικό λύκειο της Αλεξάνδρειας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πληροφορίες του για τον ελληνικό Τύπο της Αιγύπτου.

Στον «Ελληνικό Διάκοσμο», που εκδόθηκε το 1911 στην Αλεξάνδρεια υπό την επιστασία του, γράφει για τον εαυτό του ότι είναι «παράδοξος τύπος φιλολόγου, ίσως ο πολυγραφότερος των Ελλήνων… Εχει θαυμαστήν ευκολίαν, είναι ικανός να αφήση σοβαρώτατον άρθρον, εν ω εξετάζει τους “δακτύλους” που έβαλεν η Αγγλία εις την πολιτικήν της Ανατολής, και να γράψη ύμνον προς την μυίγαν… Οπωσδήποτε ο κ. Όδδης είναι ο λογικότερος των Αιγυπτίων λογίων, δικαίως δ’ αναγινώσκονται μετ’ ευλαβείας τα δημοσιεύματά του, εις τα οποία κατασπείρεται χάρις και ευφυΐα πολλή».

Στη «Διαολαποθήκη» ο Όδδης έγραφε ποικίλα κείμενα, από έμμετρα σατιρικά στα ιταλικά και παρωδίες αρχαίων κειμένων ώς τσουχτερά πολιτικά και κοινωνικά σχόλια στην κεφαλλονίτικη διάλεκτο, από τα οποία δεν λείπει και ο αυτοσαρκασμός: «Απαιτούμε τον [Βρετανό] Αρμοστή, να μην τόνε γνοιάζη γρυ, ούτε διά τη Βουλή μας, ούτε διά τα Σχολεία μας. Αύριο έτσι κι έτσι θα ενωθούμε [με το Ελληνικό Κράτος]… Απαιτούμε όμως να μη μας φάνε οι Συνδρομητάδες τση συνδρομαίς τους, γιατί ελπίζουμε, με συγχώρεσι, να λογαριαστούμε πρωτού ενωθούμε».

Η «Διαολαποθήκη» φιλοξενεί συχνά κείμενα του Ανδρέα Λασκαράτου· από τις σελίδες της παρακολουθούμε τη διαμάχη του με τον ριζοσπάστη πολιτικό Κ. Λομβάρδο: «Εγώ, κύριε Λομπάρδε, όλος πρόθυμος να σου κατεβάσω τα βρακιά μέσ’ στη μέση του φόρου, και να σου δώσω πενήντα ξυλιές στα καθίσματα». Το ΕΛΙΑ διαθέτει τρία πρωτότυπα φύλλα της «Διαολαποθήκης», καθώς και πλήρες corpus φωτοτυπιών.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=139970&ct=47&dt=27/01/2002#ixzz1ExtLkZJu