Ένας ήρωας της εποχής μας

Θείος του εκτελέστηκε για τη συμμετοχή του στη δολοφονία του Χρήστου Λαδά από την ΟΠΛΑ, την πρωτομαγιά του 1948, στην πλατεία Καρύτση. Έκτοτε, η οικογένεια Ψωμιάδη πέρασε οριστικά και με πάθος στην εθνικοφροσύνη. Επί χούντας Ιωαννίδη, ο νεαρός Χρυσόστομος, γιος παπά, ντυνόταν με ράσο –εξ ου και το παρατσούκλι «ο καλόγερος»– και βασάνιζε κρατουμένους στο ΕΑΤ ΕΣΑ. Όχι επειδή ήταν στρατιωτικός, όχι επειδή τον υποχρέωσαν, όχι επειδή του έκαναν πλύση εγκεφάλου: απλώς, έτσι, από χόμπι.

Με τη μεταπολίτευση, ο Μάκης άρχισε τη μακρόχρονη καριέρα του, η οποία περιλαμβάνει (αλλά πιθανώς δεν περιορίζεται σε) απαγωγές, λαθρεμπόριο (χρυσού, γούνας κ.ά.), πλαστογραφίες, παροχή «προστασίας», ίδρυση και διαχείριση νυχτερινών κέντρων, εκβιασμούς και (μετά συγχωρήσεως) έκδοση εφημερίδας. Και, φυσικά, last but not least, τη μακρόχρονη, λαμπρή πορεία του στον αθλητισμό.

«Το νομικό, κοινωνικό και επικοινωνιακό πλαίσιο το διαμορφώνουν οι Μάκηδες Ψωμιάδηδες», γράφει σήμερα η Ελίζα Μπενβενίστε. Είναι έτσι, ή αντίστροφα, το πλαίσιο δημιουργεί τους Μάκηδες; Πρόκειται για το γνωστό ερώτημα (αν η κότα έκανε ο το αυγό ή το αυγό την κότα), το οποίο δεν επιδέχεται απάντησης. Η αναζήτηση τού «τις πταίει» σε ιστορικές αναδρομές, καταλήγει συνήθως στην Τουρκοκρατία («τετρακόσια χρόνια σκλαβιά, χάσαμε την Αναγέννηση ρε γαμώτο…») Παρ’ όλα αυτά, ενίοτε οι αναδρομές είναι διδακτικές – και, πάντως, σίγουρα διασκεδαστικές.

Μια πρόχειρη αναδρομή, λοιπόν: η Κατοχή κατέστρεψε την (όποια) ελληνική αστική τάξη (πλην ελαχίστων μεγαλοαστικών οικογενειών), η οποία αντάλλαξε την περιουσία της με ένα ντενεκέ λάδι. Το μετακατοχικό κράτος παρέλαβε μια χώρα διαλυμένη , πού όδευε με ακρίβεια προς τον εμφύλιο πόλεμο, τη χαριστική βολή. Οι δοσίλογοι, οι μαυραγορίτες (αυτοί που έδωσαν τον ντενεκέ το λάδι και πήραν τις περιουσίες), οι χίτες και οι ταγματασφαλίτες της Κατοχής –κατά κανόνα τα πιο λούμπεν στοιχεία της ελληνικής κοινωνίας– κλήθηκαν να στελεχώσουν όχι μόνο το παρακράτος, αλλά σε κάποιο βαθμό και το ίδιο το κράτος. Η χούντα του 1967 υπήρξε η κορύφωση και το κύκνειο άσμα του μετεμφυλιακού κράτους· το 1974 η χούντα τελείωσε και, για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, η Ελλάδα είχε μια αξιοπρεπή ­–για τα δεδομένα της– κοινοβουλευτική δημοκρατία. Που ναι, την είχε κερδίσει με πολύ αίμα.

Η χούντα τελείωσε, οι συνεργάτες της όμως όχι. Όχι όλοι. Πολλοί από αυτούς επέπλευσαν, έστω κι αν χρειάστηκε να κάνουν μερικά μακροβούτια, να lay low για λίγο. Ούτε δεκαετία μετά τη μεταπολίτευση, άρχισαν δειλά δειλά να εμφανίζονται αναβαπτισμένοι σε πόστα, σε θέσεις, σε γραφεία, σε καρέκλες, σε πολυθρόνες. Είτε του παρακράτους, είτε του κράτους. Είτε της Ν.Δ., είτε του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Η εξουσία χρειάζεται ανθρώπους που ξέρουν πως να την ασκούν – όχι στα φώτα της δημοσιότητας αλλά στην πράξη, δηλαδή στο παρασκήνιο.

Ο βίος και η πολιτεία παραγόντων της χούντας με τις μεταλλάξεις τους, είναι χαρακτηριστικός. Θυμίζει το σκωπτικό τραγουδάκι, που ακουγόταν στην Αθήνα στα τέλη του ’44, μετά την απελευθέρωση:

Τα κορίτσια που ’χαν πρώτα Ιταλούς
τα κορίτσια που ’χαν πρώτα Γερμανούς
τώρα έχουν Εγγλεζάκια
με κοντά παντελονάκια
κι από πίσω ένα σύνταγμα Ινδούς.

Δεν ισχυρίζομαι βέβαια ότι ο χουντικός κρατικός μηχανισμός επιβίωσε συνολικά και συνέχισε τη λειτουργία του. Λέω απλώς, ότι την ατολμία και την απροθυμία της Νέας Δημοκρατίας να κάνει πραγματική «κάθαρση» (μάλλον λόγω αρτηριοσκληρωτικών φοβιών, κληρονομιά των περασμένων δεκαετιών) στη δεκαετία του ’70, τη διαδέχτηκε η αλαζονεία του παπανδρεϊκού ΠΑ.ΣΟ.Κ, η απίστευτη πρεμούρα για εξουσία, η απληστία με την οποία έστησε το δικό του κράτος, στελεχώνοντάς το βιαστικά (μεταξύ άλλων) με οποιονδήποτε καπάτσο και πονηρό καταφερτζή και συναλλασσόμενο (μεταξύ άλλων) με κάθε κατακάθι. Λέω απλώς πως το σημαντικό στα «κληροδοτήματα» της χούντας στη μεταπολιτευτική δημοκρατία δεν είναι τόσο το ακροδεξιό πολιτικό πρόσημο, όσο οι ίδιες οι διαδικασίες επιβίωσης, νομιμοποίησης, αναβάπτισης. Λέω απλώς, ότι οι Μάκηδες διαμόρφωσαν το πλαίσιο και το πλαίσιο τους Μάκηδες. Και ότι ένας Θεός ξέρει πόσοι Μάκηδες γαλουχήθηκαν με τη σειρά τους στο πλαίσιο αυτό, κι απομένει να τους βρούμε μπροστά μας. Λέω απλώς, ότι ο συγκεκριμένος Μάκης είναι –με υπερβολικό και γκροτέσκο τρόπο, σαν φιγούρα από ταινία του γερμανικού εξπρεσιονισμού­– η ακραία καρικατούρα ενός τύπου νεοέλληνα της μεταπολίτευσης.

Μια πτυχή της σύγχρονης ιστορίας μας είναι αυτή απλώς, ίσως ούτε καν η πιο σημαντική. Κι ούτε ερμηνεύει τα πάντα, ούτε εξηγεί, βέβαια, τη σημερινή κρίση. Συνθέτει όμως μια αφήγηση, η οποία εικονογραφείται εξαιρετικά γλαφυρά από την εικόνα του Μάκη Ψωμιάδη με το πούρο του. Ο ανακριτής έκρινε ότι ο κατηγορούμενος για χρέη προς το δημόσιο ­–ο οποίος φυγοδικούσε επί μήνες– δεν είναι ύποπτος φυγής. Και τον άφησε ελεύθερο με εγγύηση. Εν συνεχεία, ο απελευθερωμένος Μάκης έκανε την τσάρκα του στα καφέ. Το καθεστώς –όχι η κυβέρνηση, όχι ένας δικαστικός λειτουργός, όχι τα media, αλλά το καθεστώς– δεν του επιτρέπει απλώς να υπάρχει και να δρα: τον ανάγει σε εμβληματική εικόνα. Η εμετική λούμπεν ορολογία, την οποία χρησιμοποιούσε για να απειλεί και να εκβιάζει τους πάντες και να στήνει παιχνίδια, έγινε ατάκα σε τηλεοπτική διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας. Ένας ήρωας της εποχής μας, με τα όλα του.

*Ο τίτλος είναι δανεισμένος από το ομότιτλο βιβίο του Μ. Λέρμοντοφ (Герой нашего времени)
* Αφορμή για το κείμενο αυτό ήταν, εν μέρει, ορισμένες σκέψεις που ανταλλάξαμε πρόσφατα με τον σύντροφο και φίλο Ηλία Ζαράνη.
* Το κείμενο της Ελίζας Μπενβενίστε στο protagon: http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=9016
* Κείμενο του Κώστα Βαξεβάνη για την απελευθέρωση του Ψωμιάδη με εγγύηση: http://www.koutipandoras.gr/?p=9471

Τέλος γάμου

Από σημερινό ρεπορτάζ του in.gr:

Αθήνα

Ειδικό τέλος ύψους από 30 έως 160 ευρώ για τους πολιτικούς γάμους επιβάλλουν το τελευταίο διάστημα πολλοί δήμοι της χώρας.

Το ειδικό αυτό τέλος το εντάσσουν στα ανταποδοτικά τέλη, επικαλούμενοι την αύξηση των λειτουργικών εξόδων τους λόγω της κατακόρυφης αύξησης των πολιτικών γάμων εξαιτίας της κρίσης, όπως αναφέρει «Το Έθνος».

Για να δικαιολογήσουν, μάλιστα, το τέλος γάμου συνοδεύουν τη γαμήλια τελετή με μια σειρά από παροχές, όπως δώρα προς τους νεόνυμφους, ζωντανή μουσική, οπτικοακουστικά εφέ κ.ά.

Το «τέλους γάμου» οδηγεί τους νεόνυμφους να τελούν τον πολιτικό τους γάμο σε δήμους εκτός τον τόπων κατοικίας τους, όπου δεν υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση εκτός από τα παράβολα των 36 ευρώ που προβλέπει η νομοθεσία.

Το γεγονός αυτό, όμως, φέρνει με τη σειρά του φαινόμενα «ντόμινο», με πολλούς δήμους να υποχρεώνονται να επιβάλλουν και αυτοί το τέλος για να ανακόψουν τους «εισαγόμενους» από τις γειτονικές περιοχές.

 

Έχω μια σειρά από παρατηρήσεις σχετικά με την είδηση:

1. Ευτυχώς πρόλαβα. Το 2005, ο πολιτικός γάμος ήτο τζαμπέ.
2. Το “τέλος γάμου” ακούγεται κάπως δυσοίωνο για τους νεονύμφους. Βρείτε έναν άλλον όρο. Εκτός κι αν ετοιμάζετε χαράτσι και για τα διαζύγια, οπότε έχετε κάθε λόγο να τους γρουσουζεύετε.
3. Τα “δώρα προς τους νεονύμφους” για να δικαιολογηθεί το τέλος μού θυμίζουν μια στιχομυθία από ένα παλιό Μίκυ Μάους, μεταξύ του Ντόναλντ και του Μόμπυ Ντακ, στο φαλαινοθηρικό του τελευταίου:
   Ντόναλντ: Τι είναι αυτό το φως;
   Μόμπυ: Για να μην πέσει κανένα πλοίο πάνω στη σημαδούρα.
   Ντόναλντ: Και η σημαδούρα τι χρειάζεται;
   Μόμπυ: Μα για να στηρίζει το φως.
4. Ούτε θέλω να φανταστώ τι θα είναι τα δωράκια του Δήμου.
5. “Ζωντανή μουσική” που καλύπτεται από 160 ευρώ, ενώ έχουν αφαιρεθεί τα δωράκια κλπ. (ε, κάτι θα μένει και στον Δήμο, αλλιώς είμαστε 100% στη λογική της σημαδούρας); Μάλλον θα πρόκειται για την ανιψούλα του δημάρχου και το παιδικό αρμόνιο που της έφερε ο Άι Βασίλης (Casio, κι αυτό αν ο συγκεκριμένος Άι Βασίλης δεν ήτανε τσίπης – αλλιώς κάνα ταϊβανέζικο).
6. Last but not least: τα “οπτικοακουστικά εφέ”. Πεθαίνω. Αλήθεια. Τρελαίνομαι. Ό,τι κι αν είναι, τα γουστάρω τόσο πολύ, που σκέφτομαι να ξαναπαντρευτώ (με τον ίδιο άνθρωπο, όπως Αμερική, που ξαναπαντρεύονται κάθε χρόνο), μόνο και μόνο για να απολαύσω τα “οπτικοακουστικά εφέ”.

Και μια πρόταση: αν είναι να έχουμε δωράκια, live μουσικούλα και -κυρίως!- “οπτικοακουστικά εφέ”, νομίζω πρέπει κι ο δήμαρχος να ντύνεται Elvis, κι ας πάει το τέλος στα 200 ευρώ. Χαλάλι! (“Αχ, κύριε Καμίνη μου, σας πηγαίνει χάρμα η φαβορίτα…”)

Αποκλειστικό: νέα εισπρακτικά μέτρα επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Το εύρος των τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο για το νέο τέλος ακινήτων, το οποίο θα επιβληθεί μέσω των λογαριασμών τη ΔΕΗ, αναμένεται να ανακοινωθεί, εκτός απρόοπτου, σήμερα Τετάρτη από το υπουργείο Οικονομικών.

Η φράση αυτή («εύρος των τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο») άρεσε στο οικονομικό επιτελείο, επειδή ακούγεται πολύ επιστημονική, και του έδωσε την ιδέα για άλλο ένα εισπρακτικό μέτρο: τη φορολόγηση της ζώνης. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα συνυπολογίζεται το υλικό κατασκευής (οι δερμάτινες ζώνες έχουν μεγαλύτερο χρόνο ζωής) αλλά όχι ο αριθμός τρυπών: ακόμη κι αν ο φορολογούμενος ανοίγει διαρκώς νέες τρύπες στη ζώνη του, θα μετράει η έξω τρύπα («εύρος ζώνης») καθώς βάσει αυτής μπορεί να υπολογιστεί η μέγιστη περιφέρεια μέσης, η οποία, με τη σειρά της, σημαίνει κατανάλωση θερμίδων, συνεπώς αποτελεί τεκμήριο διαβίωσης. Από το μέτρο αυτό θα εξαιρούνται αριστίνδην οι αντιπρόεδροι κυβερνήσεων.

Ανακοινώθηκε επίσης επέκταση του τέλους ακίνητης περιουσίας σε μερικά φυσικά πρόσωπα, με το αιτιολογικό ότι είναι αμετακίνητα στις θέσεις τους. Ίσως και σε μερικά αφύσικα.

Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται και άλλα μέτρα, που αναμένεται να ανακοινωθούν σύντομα, όπως:

Φορολόγηση της εκπνοής, η οποία παράγει διοξείδιο του άνθρακα και επιβαρύνει το περιβάλλον (ειδικό «πράσινο» ανταποδοτικό τέλος). Ενώσεις καταναλωτών σχολιάζουν πως συμφέρει να προσπαθεί κανείς να εισπνέει περισσότερο από όσο εκπνέει.

Φορολόγηση της εισπνοής, η οποία στερεί μέρος του οξυγόνου που είναι διαθέσιμο στο κοινωνικό σύνολο. Ενώσεις καταναλωτών σχολιάζουν πως συμφέρει να προσπαθεί κανείς να μην αναπνέει γενικώς.

Φορολόγηση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Ως γνωστόν, η λειτουργία του εγκεφάλου παράγει ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Σύμφωνα με έρευνες, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί σοβαρές βλάβες στις συσκευές κινητής τηλεφωνίας. Οι λογαριασμοί κινητών τηλεφώνων θα επιβαρυνθούν με ειδικό τέλος εγκεφαλικής λειτουργίας, μέρος του οποίου θα αποδίδεται από τις εταιρίες στο κράτος.

Φορολόγηση του βαδίσματος. Διόδια πεζών θα τοποθετηθούν σε κεντρικά σημεία των μεγάλων αστικών κέντρων, και τα έσοδα θα διατίθενται για τη συντήρηση των πεζοδρομίων, τα οποία φθείρονται από τις σόλες των πεζών. Εξάλλου, στους πεζοπόρους θα επιβληθεί έκτακτη εισφορά που θα αποδοθεί στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ως αποζημίωση για τα διαφυγόντα κέρδη τους.

Φορολόγηση της όρασης σε δημόσιους χώρους. Είναι γνωστό πως το φως προσπίπτει, αντανακλά στα αντικείμενα, περνά από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και, μέσω του οπτικού νεύρου, μεταδίδεται στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Προκειμένου περί δημοσίων κτηρίων, η πρόσπτωση του φωτός και η φθορά που προκαλείται εξ αυτής στις προσόψεις τους, είναι λογικό να καλύπτεται από τους χρήστες. Γι’ αυτούς προσπίπτει, στο κάτω κάτω. Γι’ αυτό λοιπόν, όποιος περνά έξω από δημόσιο κτήριο και το κοιτάζει, θα πληρώνει επί τόπου ειδικό τέλος. Σημείωση: το είδωλο φτάνει στον εγκέφαλο ανεστραμμένο, και εκεί αναποδογυρίζει. Στο εξής, για τη διαδικασία αυτή θα αποδίδεται ΦΠΑ 23% – αλλά προαιρετικά. Όποιος δεν θέλει να τον καταβάλλει, ας κάνει μηδενική δήλωση κι ας βλέπει τα πράγματα ανάποδα.

Φορολόγηση της γενετήσιας ορμής. Η υπεραιμάτωση των γεννητικών οργάνων σημαίνει ότι δεν αιματώνεται καλά ο εγκέφαλος (άρα πέφτει η παραγωγικότητα) και επίσης επιβαρύνει την πέψη (αφού το αίμα δεν πάει στο στομάχι αλλά αλλού), με συνέπεια οι τροφές να μην χωνεύονται σωστά, να μην επέρχεται το αίσθημα του κορεσμού και να ξανατρώμε σύντομα (τεκμήριο διαβίωσης).

Φορολόγηση του μεταβολισμού. Εδώ το οικονομικό επιτελείο ελπίζει πως θα έχει αρκετά έσοδα: ο μεταβολισμός συνεπάγεται κατανάλωση τροφής (τεκμήριο), παραγωγή ενέργειας (θα πωλείται υποχρεωτικά στη ΔΕΗ και θα φορολογείται) και παραγωγή ινσουλίνης (θα ενταχθεί στις ναρκωτικές ουσίες –γιατί, εδώ που τα λέμε, ακούγεται κάπως περίεργα, άκου «ινσουλίνη»– και ο χρήστης θα πληρώνει ένα λογικό πρόστιμο). Για όλες τις φάσεις του μεταβολισμού (και είναι αρκετές) θα αποδίδεται ΦΠΑ. Οι πάσχοντες από μεταβολικό σύνδρομο άρνησης της ινσουλίνης, θα θεωρούνται μη συνεργάσιμοι και θα μπαίνουν στον Τειρεσία. Ο Υπουργός Υγείας κύριος Λοβέρδος εισηγήθηκε επίσης τη φορολόγηση της νεφρικής ανεπάρκειας, με το αιτιολογικό ότι οι πάσχοντες ταλαιπωρούν τους υπόλοιπους πολίτες.

Φορολόγηση του θανάτου. Ο θάνατος, ως κατεξοχήν αντιπαραγωγικός και μη ανταγωνιστικός, στερεί το κράτος από έσοδα. Οι δε εταίροι μας στην ΕΕ μας το καταλογίζουν: «οι Έλληνες πεθαίνουν, αντί να εργάζονται». Στο εξής, όποιος πεθαίνει, θα καλείται να αποδείξει το αναπόφευκτο της πράξης του. Εάν δεν τα καταφέρει, τα πρόστιμα θα είναι τσουχτερά.