«Σύντροφοι, ομιλείτε την αγγλικήν;»

Η ομιλία μου στην Κ.Ε. της Δημοκρατικής Αριστεράς (Γ. Τσακνιάς, 3/11/2013)

Σύντροφοι, συντρόφισσες,

όχι ένα, αλλά 58 φαντάσματα πλανώνται πάνω από την Κεντρική μας Επιτροπή. Το λέω αυτό, γιατί άκουσα πολλές ομιλίες που ασχολήθηκαν με το κείμενο των 58 και αναρωτιέμαι γιατί. Γιατί εν τέλει τόση κουβέντα εδώ μέσα για το κείμενο των 58; Προσοχή, για το ίδιο το κείμενο των 58. Γιατί τόσο άγχος να τεκμηριώσουμε την άρνησή μας να πάμε σε έναν διάλογο; Διότι περί αυτού πρόκειται.

«Το κείμενο των 58 δεν έχει πρόταση», «το κείμενο των 58 δεν έχει πρόσημο», «το κείμενο των 58 δεν έχει επαφή με την κοινωνία που χειμάζεται…»

Ε, και;

Κατ’ αρχάς, το κείμενο των 58 είναι πρόσκληση σε διάλογο. Πρόσκληση. Όχι ο ίδιος ο διάλογος.

Κατά δεύτερον: σύντροφοι, εμείς που (αν μη τι άλλο πιστεύουμε πως) έχουμε πρόταση και πρόσημο και επαφή με την κοινωνία που χειμάζεται, τι μας νοιάζει αν έχουν ή δεν έχουν οι 58; Τι είναι τέλος πάντων αυτό που κάνει αρκετά μέλη της ΚΕ να αφιερώνουν αυτά τα 5-6 λεπτά που έχουν στη διάθεσή τους για να αποδομήσουν το κείμενο των άλλων, μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουν το δικό μας «όχι;»

Ας δούμε τη δική μας πρόσκληση για τη δημιουργία του τρίτου πόλου — κάτι που είναι σταθερή επιδίωξή μας και γι’ αυτό ακριβώς ανησυχώ για τη συνέπεια λόγων και έργων αλλά και για το τι εικόνα εκπέμπουμε προς τα έξω για τη συνέπεια λόγων και έργων. Η δική μας λοιπόν πρόσκληση σταθερά απευθύνεται, όσον αφορά την πολιτική ταυτότητα, στον χώρο του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της σοσιαλδημοκρατίας, της πολιτικής οικολογίας κλπ. Και σωστά. Από εκεί και πέρα, το κείμενο θέσεων (σελ. 31) περιγράφει τους βασικούς άξονες των πολιτικών του «τρίτου πόλου»

• Η επαναδιαπραγμάτευση του πλαισίου με τους εταίρους και δανειστές με στόχο την διαφοροποίηση των πολιτικών αντιμετώπισης της ελληνικής κρίσης. Διαφοροποίηση: λέξη χωρίς πρόσημο. Αυτό θα μπορούσε να το πει ο οποιοσδήποτε.
• Η σύνδεση της δημοσιονομικής προσαρμογής με την ανάπτυξη και την προώθηση ενός νέου προτύπου παραγωγικής ανασυγκρότησης, με ιδιαίτερη έμφαση στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής. Συμφωνώ απολύτως για την έμφαση στην πρωτογενή παραγωγή, αλλά απαιτεί ένα ολοκληρωμένο μακροχρόνιο σχέδιο. Επίσης χωρίς πρόσημο.
• Η διαμόρφωση ενός δικτύου κοινωνικής προστασίας και επαναθεμελίωση του κοινωνικού κράτους. Με πρόσημο, από αριστερό έως κεντρώο.
• Η εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, και η ριζική δημοκρατική μεταρρύθμιση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης, με αναβάθμιση της αυτοδιοίκησης. Αυτονόητο, απολύτως αναγκαίο — πάντως χωρίς πρόσημο.
• Η  συμβατότητα ανάπτυξης και περιβάλλοντος καθώς και ο προσανατολισμός αυτής στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
• Η  ανατροπή του αποκλεισμού της νέας γενιάς, από την εργασία, την ασφάλεια και τον πολιτισμό. Σωστά, αυτονόητα, χωρίς πρόσημο

Από τα έξι (σωστά σε γενικές γραμμές) σημεία της δικής μας πρόσκλησης, το ένα μόνο έχει αριστερό πρόσημο — κι αυτό όχι κατ’ ανάγκην κάργα αριστερό, έτσι; Αυτό, σε κείμενο συνεδρίου. Το κεφάλαιο για τον τρίτο πόλο είναι 4,5 σελίδες.

Κι όμως: υπάρχουν σύντροφοι που αφιερώνουν το πεντάλεπτο —αυτό το πολύτιμο πεντάλεπτο, που τους δίνεται μια φορά στους 2 μήνες, και μάλιστα τώρα είναι η τελευταία φορά για αυτήν την απερχόμενη ΚΕ— για να κριτικάρουν των 58 το κείμενο.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

εμένα αυτή η πρεμούρα δυο μέρες τώρα με τους 58 με θλίβει. Γιατί είναι ένδειξη είτε δικής μας φτώχειας είτε δικής μας έλλειψης αυτοπεποίθησης.

Προσωπικά, θέλω το κόμμα μου να πάει στον διάλογο. Γιατί όχι; Τι έχει να φοβηθεί; Με τις δικές του προτάσεις και το δικό του σχέδιο. Κι αν είμαστε σίγουροι (αλλά σίγουροι) ότι οι δικές μας προτάσεις και το δικό μας σχέδιο είναι πειστικά, είναι επεξεργασμένα και, βέβαια, είναι στη σωστή κατεύθυνση —σωστή όπως την ορίζουμε εμείς, στη βάση και στην κατεύθυνση που θέλουμε— τι έχουμε να φοβηθούμε από το ΠΑΣΟΚ και από τις πολιτικές που τώρα ασκεί; Αν οι δικές μας προτάσεις είναι η σωστή απάντηση στις ασκούμενες πολιτικές, δεν θα βγούμε ωφελημένοι από τον διάλογο και τη σύγκριση — ανεξαρτήτως έκβασης;

Όσο για το αν οι δικές μας προτάσεις μας και το δικό μας σχέδιο απαντούν ή όχι στο σήμερα — τι να πω. Αν όχι, ε, τότε προφανέστατα έχουμε πρόβλημα.

Συντρόφισσες και σύντροφοι: δεν μπορούμε να πορευόμαστε φροντίζοντας διαρκώς να μη χάνουμε. Πρέπει και να κερδίζουμε πότε πότε. Εγώ πιστεύω ότι μπορούμε. Εξάλλου, το έχουμε ξανακάνει.

Φοβάμαι ότι τελευταία μπερδεύουμε όλο και περισσότερο τη στρατηγική με την τακτική. Κι αυτό είναι ολέθριο λάθος.

Φοβάμαι ότι η αντίφαση είναι κραυγαλέα: καλούμε σε τρίτο πόλο εμείς, αλλά όταν καλούν οι άνθρωποι που καλούμε, δεν πάμε. Μιλάμε με το ΠΑΣΟΚ, συγκυβερνούμε με το ΠΑΣΟΚ κι εξακολουθούμε να μιλάμε με το ΠΑΣΟΚ, λέμε ότι ο τρίτος πόλος δεν θα γίνει με συναντήσεις κορυφής αλλά «από τα κάτω», βγαίνουμε από την κυβέρνηση και πια δεν του μιλάμε του ΠΑΣΟΚ γιατί —εν μια νυκτί προφανώς— συντελέστηκε η «συντηρητική μετάπτωση», συναντάμε πρώην βουλευτές του ΠΑΣΟΚ —σε συναντήσεις κορυφής, βέβαια— και συμπορευόμαστε, νομιμοποιώντας εμείς, μόνοι μας, μια άγονη κι επιζήμια για εμάς συζήτηση στο επίπεδο «γιατί με την Κική και όχι με την Κοκό».

Όλη αυτή η αντιφατική στάση μας, η οποία δεν κρύβεται, διότι μας βλέπουν, μου θυμίζει μια φράση από ένα τραγούδι του Μιχάλη Σιγανίδη: «Ομιλείτε την αγγλικήν; Δεν ομιλώ όμως εγώ».

Θα ήθελα να πω κι άλλα. Και για το κείμενο θέσεων (που αυτό είναι το κανονικά το θέμα μας, και όχι το κείμενο των 58 ή οποιουδήποτε άλλου) και για τα κείμενα συμβολής στον προσυνεδριακό διάλογο, τουλάχιστον τα δύο που συνυπογράφω. Για το πρώτο, συμφωνώ με τον Γραμματέα μας, όσον αφορά τις αντιφάσεις και το γεγονός ότι δεν είναι μικρά λογικά σφάλματα-αβλεψίες, παρά σημαντικές αντιφάσεις της γραμμής. Όσον αφορά τα δύο κείμενα, με κάλυψε απολύτως η Ντόρα Τσικαρδάνη κατά την παρουσίαση. Πρέπει να πω, ότι και οι δύο ομιλητές που ανέφερα, ο Σπύρος και η Ντόρα, με κάλυψαν και ως προς κάτι βαθύτερο, που είναι και πολιτικό και συναισθηματικό.

Οι περισσότεροι εδώ μέσα έχετε πολλά ένσημα, πολλά χρόνια σε κόμματα της αριστεράς. Εγώ, όχι. Πολιτικοποιημένος είμαι εκ γενετής. Οργανώθηκα όμως για πρώτη φορά στη Δημοκρατική Αριστερά. Σε εμπειρία λοιπόν υπερτερείτε οι περισσότεροι, από την άλλη για μένα είναι ο πρώτος μου έρωτας. Σταδιακά, και κυρίως τους τελευταίους μήνες, έχω χάσει τον ενθουσιασμό μου. Όχι γιατί πήραμε μια λανθασμένη κατά τη γνώμη μου απόφαση κι εγώ σαν κακομαθημένο μούτρωσα, αλλά γιατί από την απόφαση αυτή και μετά χάσαμε τον μπούσουλα, χάσαμε τον προσανατολισμό, χάσαμε αυτό που ήμασταν. Επιμένουμε με εκλογικεύσεις, με τακτικισμούς και με μπαλώματα, μοιραία πέφτουμε σε εσωστρέφεια και σε μουρμούρα, πηγαίνουμε ένα βήμα μπρος δύο πίσω (δηλαδή ένα πίσω, για όποιον προτιμά την απλή αριθμητική από τον λενινισμό), ελλείψει σχεδιασμού και γερής γραμμής καίμε ενίοτε και τα θετικά μας, επειδή είναι αποσπασματικά. Δεν χρειάζεται κανείς να είναι ειδικός στην ιστορία της Αριστεράς, είναι γνωστή η συνέχεια: όταν τα πράγματα είναι κάπως έτσι, αρχίζει να αναζητείται ο εχθρός, εσωτερικός ή εξωτερικός. Πάντα βρίσκεται.

Αυτόν τον ενθουσιασμό που έχασα, που απομακρύνθηκε μαζί με εκείνη τη Δημοκρατική Αριστερά, που αλλιώς τη φανταστήκαμε κι αλλιώς είναι τώρα, προσωπικά θα προσπαθήσω να τον ξαναβρώ. Όχι βέβαια διαλύοντας ή ρευστοποιώντας  ή υπονομεύοντας τη ΔΗΜΑΡ αλλά διεκδικώντας την επιστροφή στο μέλλον. Αυτό είναι που έχουμε χάσει, κάνοντας βήματα προς τα πίσω. Ένα κόμμα με ανοιχτές πόρτες και παράθυρα. Ένα σπίτι που θα το κρατάμε πάντα καθαρό και φωταγωγημένο.

* * *

Σημείωση: η φράση «Ομιλείτε την αγγλικήν; Δεν ομιλώ όμως εγώ» είναι από κομμάτι του Μιχάλη Σιγανίδη, αν δεν κάνω λάθος από το “SKG est fatigué”. Αν κάνω λάθος, είναι από άλλο κομμάτι του Σιγανίδη. Όπως και να ‘χει, δεν βρίσκω το εν λόγω κομμάτι στο youtube, γι’ αυτό βάζω ένα άλλο.

* * *